Moja droga

Tomasz G

Cesarz Hadrian a chrzescijanska niedziela

Po upadku obu powstan zydowskich cesarz Hadrian (117-138) zakazal Zydom studiowania Piecioksiegu oraz swiecenia sabatu. Uderzyl tym rowniez w chrzescijan, dla ktorych Piecioksiag Mojzeszowy stanowil czesc Pisma Swietego, zas sobota byla przez nich powszechnie swiecona, jako dzien odpoczynku i nabozenstwa. [1]

W rezultacie polityki Hadriana, chrzescijanie pochodzenia poganskiego (szczegolnie w Rzymie) zaczeli dystansowac sie od niektorych praktyk, ktore wiazano z kultura zydowska, aby uniknac antyzydowskich przesladowan, szczegolnie po upadku powstania Bar Kochby. Wsrod nich bylo obchodzenie sabatu.

Zmiana dnia obchodzonego przez chrzescijan jako swiety z soboty na niedziele byla dlugim procesem.[2] Oto kilka kamieni milowych:

W 200 roku biskup rzymski Wiktor zalecil, aby obchodzenie Paschy (Wielkanocy) powiazac z niedziela przypadajaca najblizej 16 Nisan. Zamiast upamietniac zmartwychwstanie Chrytusa 16 Nisan, bez wzgledu na dzien tygodnia, odtad czyniono to zawsze w niedziele. [3]

Wkrotce potem wprowadzono Wielki Post, ktory mial poprzedzic Wielkanoc. W tym 40-dniowym okresie ludzie zwolnieni byli z postu i pokuty tylko w niedziele, ktora nalezalo obchodzic radosnie, na pamiatke zmartwychwstania Chrystusa. [4] W kolejnym stuleciu praktyka obchodzenia niedzieli objela juz caly rok.

W IV wieku chrzescijanie na ogol swiecili jeszcze sobote, jako dzien odpoczynku i nabozenstwa. Wyjatek stanowili wtedy tylko chrzescijanie w Rzymie czy Aleksandrii, ktorzy zaprzestali tego najwczesniej. Historyk kosciola Sokrates Scholastyk napisal w V wieku n.e.:

"Mimo, ze wszystkie koscioly na calym swiecie maja nabozenstwo co tydzien w sabat, to chrzescijanie w Aleksandrii i Rzymie, na podstawie jakiejs starodawnej tradycji, zaprzestali tego."[5]

Ta starodawna tradycja byly kulty sloneczne. Szczegolnie mitraizm, ktory w pierwszych wiekach zawojowal Imperium Rzymskie. Wyznawcy Mitry "swiecili niedziele oraz 25 grudnia, jako dzien narodzin Slonca"[6].

Pierwszy dzien tygodnia ? niedziele ? zwano w starozytnosci "dniem slonca" (lac. dies Solis). Nazwa ta zachowala sie do dzis m.in. w jezyku angielskim i niemieckim (Sunday, Sonntag).

Dlaczego chrzescijanstwo w Rzymie i Aleksandrii bylo najbardziej podatne na wplywy poganskie? Po pierwsze, z powodu silnych antyzydowskich sentymentow, jakie tam panowaly. Po drugie, za sprawa rzesz wyznawcow kultow slonecznych wchodzacych do chrzescijanskiego kosciola dla socjalno-politycznych wzgledow, szczegolnie odkad chrzescijanstwo stalo sie religia panstwowa w Imperium.

Papiez Sylwester (314-335) nakazal w sobote post, zas Innocenty I (401-417) uczynil go w tym dniu obowiazkiem.[7] Rozciagajac post na sabat kolejni papieze zanizali jego wartosc na korzysc niedzieli, czyniac ja swietem radosci, tak ze w koncu stala sie dniem popularniejszym wsrod chrzescijan.

Pod wplywem tych trendow cesarz Konstantyn (306-37) wydal 7 marca 321 roku wywyzszyl pierwszy dzien tygodnia. Edykt Konstantyna narzucal niedzielny wypoczynek swieckim ramieniem. Sklepy i warszataty mialy byc pozamykane; jedynie rolnicy mogli pracowac. W 538 roku, podczas synodu w Orleanie, kosciol rzymski zakazal w niedziele nawet pracy na roli.[8] Papiez Grzegorz I (590-604) nakazal zas represje wobec chrzescijan swiecacych sobote.

W naszym kraju pojawily sie niedawno podobne tendencje, jak w czasach Konstantyna. Kosciol majac wplyw na wladze, chce uzyc swieckiego ramienia, aby uczynic prawa niedzielne uchwalami panstwowymi. Sankcje przeciwko tym, ktorzy nie swieca niedzieli, beda znakiem, ze ogarniaja nas mroki wczesnego sredniowiecza.

dr A Palla Material pochodzi z ksiazki "Skarby Swiatyni".

KRK i Panstwo a Niedziela ....

W encyklice Centesimus Annus (1991) papiez JP II apelowal o wsparcie wladz swieckich dla obowiazku swiecenia niedzieli. Najnowszy "Katechizm Kosciola Katolickiego" zacheca wiernych do szukania wsparcia wladz swieckich dla prawa niedzielnego (Catechism of the Catholic Church, Liguori: Liguori Publications, 1994, s. 528).

Warto zajrzec do ksiazki Apokalipsa" J. Dunkela, gdzie zostalo to zapowiedziane, a takze to, co nastapi dalej, gdyz na przymusowej wolnej niedzieli sie nie skonczy...

https://www.youtube.com/watch?v=oI0ZU204upI

Przypisy

1. W Biblii nie znajdziesz sugestii zmiany przykazania sobotniego, ani nakazu swiecenia niedzieli. Przeciwnie, zawiera ona zapowiedz i przestroge przed odstepstwem w chrzecijanstwie, ktore mialo byc wymierzone przeciw przykazaniom Bozym (Dn.7:25; 2Tes.2).
2. O tym procesie obszernie pisze Samuel Bacchiocchi w ksiazce "Od soboty do niedzieli", s. 174-9.
3. Eusebiusz, Historia kosciola, 5:24.
4. A Catholic Dictionary, s.v. "Lent", s. 289.
5. Sokrates Scholasticus, History of the Church, ksiega 5:22, w: Nicene and Post-Nicene Fathers of the Christian Church, Grand Rapids: Eerdmans, 1976, t. 2, s. 130-134; polskie tlum.: Historia Kosciola, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, s. 430.
6. Franz Cumont, The Mysteries of Mithra, s. 191.
7. Zob. The Sabbath in Scripture and History, red. Strand, Kenneth, s. 137.
8. Giovanni Domenico Mansi, red., Sacrorum Conciliorum, v. 9:19, cyt. w: John Andrews, Luis R. Conradi, History of the Sabbath and the First Day of the Week, s. 372.